یبوست نوزادان و روش های پیشگیری از آن

هر آنچه می خوانید...
Toggleیکی از نگرانیهای رایج والدین که تاثیر زیادی بر آرامش و سلامتی نوزاد دارد، یبوست است. هر نوزادی در مرحلههای مختلف رشد ممکن است با مشکلاتی در حرکات روده روبرو شود. یبوست در نوزادان ممکن است نشانهای از تغییرات طبیعی در بدن یا تغذیه آنها باشد، اما در برخی موارد میتواند به دلیل مسائل جدیتری نیز رخ دهد که نیاز به توجه دارد. والدین باید با علائم یبوست نوزاد آشنا باشند تا بتوانند بهموقع اقدام کنند و از بروز مشکلات بزرگتر جلوگیری کنند.
این مقاله از دیباکاران به بررسی دلایل، علائم و روشهای درمانی از یبوست نوزادان میپردازد و راهحلهای موثری برای والدین ارائه میدهد. با ما همراه باشید تا بتوانید اطلاعات کامل و مفیدی در این زمینه به دست آورید.
علل یبوست نوزادان
یبوست ممکن است ناشی از عوامل مختلفی باشد. برخی از این عوامل مرتبط با تغذیه و رشد طبیعی نوزاد هستند، درحالیکه برخی دیگر میتوانند به دلیل مشکلات گوارشی یا سایر مسائل پزشکی رخ دهند. والدین باید به علائم و رفتارهای نوزاد توجه کنند تا بتوانند علت اصلی یبوست را شناسایی کرده و درمان مناسب را در پیش بگیرند. در این بخش به بررسی دقیقتر علل شایع یبوست در نوزادان پرداختهایم.
تغییر در تغذیه علت یبوست نوزاد
یکی از اصلیترین دلایل یبوست، تغییر در تغذیه است. نوزادان در اولین سالهای زندگی، به طور مداوم در حال تطبیق با انواع جدید غذاها و تغییرات در رژیم غذایی هستند. این تغییرات روی سیستم گوارش نوزاد تاثیر میگذارند و گاهی باعث یبوست میشوند.
تغییرات در شیر مادر یا شیرخشک
نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند، معمولاً کمتر دچار یبوست میشوند، زیرا شیر مادر به طور طبیعی حاوی موادی است که به تسهیل حرکات روده کمک میکند. بااینحال، گاهی ممکن است تغییر در رژیم غذایی مادر، مانند مصرف غذاهای پرچرب یا کم فیبر، تاثیر مستقیمی بر ترکیب شیر مادر بگذارد و باعث کاهش حرکت روده در نوزاد شود. همچنین، اگر نوزاد با شیرخشک تغذیه شود، برخی از فرمولهای شیرخشک ممکن است برای برخی نوزادان سنگینتر بوده و منجر به یبوست شود. نوزادانی که به طور ناگهانی از شیر مادر به شیرخشک منتقل میشوند نیز ممکن است با مشکلات گوارشی و یبوست مواجه شوند، زیرا سیستم گوارش آنها به ترکیبات جدید عادت ندارد.
شروع غذاهای جامد
یکی دیگر از دلایل شایع یبوست نوزادان، شروع تغذیه با غذاهای جامد است. زمانی که نوزادان از شیر مادر یا شیرخشک به غذاهای جامد منتقل میشوند، سیستم گوارشی آنها با نوع جدیدی از مواد غذایی روبرو میشود که ممکن است هضم آنها سختتر باشد. برخی از غذاهای جامد مانند برنج، موز، سیبزمینی یا غلات ممکن است باعث سختشدن مدفوع و کاهش حرکات روده شوند. بهویژه اگر نوزاد غذاهای کم فیبر یا غذاهایی با قوام بالا مصرف کند، احتمال یبوست افزایش مییابد
کمبود مایعات بدن
نوشیدن مایعات کافی یکی از مهمترین عوامل پیشگیری از یبوست است. مایعات به نرمشدن مدفوع و تسهیل حرکت آن در روده کمک میکنند. کمبود مصرف مایعات بهخصوص در نوزادانی که تازه غذاهای جامد را شروع کردهاند، میتواند منجر به یبوست شود.
نوزادان تا ششماهگی به طور عمده از شیر مادر یا شیرخشک تغذیه میشوند که معمولاً مقدار کافی آب برای نیازهای روزانه آنها را تامین میکند. اما با شروع تغذیه با غذاهای جامد، نوزاد به مصرف مایعات اضافی مانند آب نیاز دارد تا از بروز یبوست جلوگیری شود. بهخصوص در شرایطی مانند هوای گرم یا فعالیت زیاد، نوزادان ممکن است دچار کمآبی شوند که میتواند حرکات روده را کند کرده و باعث یبوست شود.
درمان فوری یبوست نوزاد
برای درمان یبوست نوزاد اقدامات زیر را انجام دهید:
ماساژ معده برای درمان فوری یبوست نوزاد
با ماساژ ملایم معده و دورانی شکل می توانید به حرکت روده و راحتر شدن عملیات دفع کمک کنید، یادتان باشد، با فشار این کار را انجام ندهید.
مصرف مایعات بیشتر برای درمان یبوست
از اینکه یبوست نوزاد شما به دلیل مصرف کم آب نیست اطمینان حاصل کنید، مصرف زیاد آب می تواند فرایند هضم را تسهیل و عمل دفع را راحتتر کند.
از آبمیوه طبیعی گلابی، گیلاس، آلو ویا سیب هم یکبار در روز می توانید استفاده کنید اگر دیدید مدفوع نوزاد خیلی شل شد قطع کنید.
استفاده از غذای نوزاد مناسب
اگر نوزادتان به اندازه کافی بزرگ است که دیگر می تواند غذا بخورد به جای آب میوه از پوره گلابی، هلو، سیب و یا آلو استفاده کنید که این موارد برای تغذیه نوزاد مبتلا به یبوست مناسب است.
مشاوره سریع با پزشک برای درمان یبوست نوزاد
اگر موارد گفته شده را انجام دادید اما باز هم ثمری نداشت و یبوست نوزاد شما همچنان پا برجا بود به پزشک مراجعه کنید تا وسیله روشهای درمانی و دارو به یبوست نوزاد خود کمک کنید.
بیشتر بدانید:
مقاله رفلاکس نوزاد
4 علت اصلی یبوست نوزادان که نمی شناسید
غالبا مادران پس از شش ماهکی نوزاد وقتی که غذاهای کمکی را به کودک میدهند این مشکل بیشتر ظاهر میشود. شاید افراد تصور کنند که فقط غذاهای جامد میتوانند باعث ایجاد یبوست در نوزادان شوند اما جالب است بدانید از همان ابتدا تولد برخی از کودکان ممکن است درگیر یبوست باشند بنابراین این مورد ارتباطی به مصرف مواد غذایی جامد ندارد. در حالت کلی 4 دلیل شایع برای یبوست نوزادان وجود دارد که عبارتند از:
- شیرخشک 2. مواد غذایی جامد 3. کم آبی بدن 4. وجود بیماری یا عارضه

شیرخشک علت یبوست نوزاد
چه کسی میتواند واقعا تصور کند که شیرخشک عامل یبوست در نوزاد میتواند باشد؟؟ هیچ چیز نمیتواند کار شیر طبیعی مادر را انجام دهد حتی شیر خشک! معمولا نوزادانی که از خشیر خشک استفاده میکنند بیشتر احتمال درگیری آنها با یبوست وجود دارد تا نوزادانی که شیر مادر خود را میخورند.
متاسفانه مصرف شیر خشک باعث سفت شدن مدفوع و افزایش حجم آن میشود. اما کودکانی که شیر مادر خود را مصرف میکنند هرگز دچار یبوست نمیشوند این کودکان نیز مدفوعی نرم دارند و حتی ممکن است شکم آنها تا چند روز کار نکند. اما هرگز دچار یبوست نوزادان نمیشوند.
سرهمی نوزادی دانالو مدل دایناسور 130
317,000 تومانسرهمی نوزادی اچ اند ام مدل بیسکوییتی 173
276,000 تومانسرهمی نوزادی دخترانه او بی بی مدل سیب 124
380,000 تومانسرهم نوزاد لیندکس زیپدار مدل راسو 272
312,000 تومانسرهم فوتر نوزاد کارترز مدل موش 162
607,000 تومانسرهم فوتر نوزادی کارترز مدل ابر 118
476,000 تومانسرهمی نوزاد جورابدار کارترز مدل نقاشی 140
476,000 تومانسرهمی جورابدار نوزادی مدل اسب 119
476,000 تومانسرهمی نوزادی بافت مدل ساده 260
405,000 تومانسرهمی نوزادی بافت مدل خرس 250
435,000 تومانسرهمی نوزادی وارداتی مدل زیپدار 155
299,000 تومانسرهمی نوزادی کارترز مدل پاندا جورابدار 126
412,000 تومانبرای مشاهده و خرید لباس سرهمی نوزادی کلیک کنید.
مشکلات گوارشی و بیماری یکی از عوامل یبوست نوزاد
در برخی موارد، یبوست نوزادان میتواند ناشی از مشکلات گوارشی و بیماری باشد. این مشکلات ممکن است بهصورت مادرزادی یا به دلیل مسائل دیگر در سیستم گوارشی نوزاد رخ دهد و نیاز به تشخیص و درمان دقیقتری داشته باشد. یکی از این مشکلات، بیماری هیرشپرونگ است که در آن اعصاب موجود در دیوارههای روده بهدرستی کار نمیکنند. این مسئله باعث کاهش حرکت رودهها و در نتیجه یبوست شدید میشود. تشخیص زودهنگام این بیماری و درمان مناسب از جمله جراحی میتواند به رفع این مشکل کمک کند.
همچنین، برخی دیگر از نوزادان ممکن است به مشکلاتی نظیر آلرژی به مواد غذایی یا عدم تحمل لاکتوز مبتلا باشند که باعث یبوست میشود. نوزادانی که به پروتئینهای موجود در شیر گاو حساسیت دارند یا دچار ناتوانی در هضم لاکتوز هستند، ممکن است به دلیل التهاب یا ناراحتیهای گوارشی دچار یبوست شوند. این نوع مشکلات نیاز به مشاوره با پزشک و انجام آزمایشهای تشخیصی دارند تا رژیم غذایی مناسبی برای نوزاد تنظیم شود.
علائم یبوست در نوزادان
اگر نوزاد شما دچار یبوست شده باشد، ممکن است یک سری علائم مشخص ظاهر شود که با شناخت دقیق آنها میتوانید بهسرعت مشکل را شناسایی و درمان کنید. برخی از این علائم ممکن است ساده به نظر برسند، اما توجه به تغییرات رفتاری و جسمی نوزاد بسیار مهم است. در ادامه به بررسی علائم رایج یبوست در نوزادان میپردازیم.
کاهش دفعات دفع و مدفوع سخت
یکی از اولین نشانههای یبوست، کاهش تعداد دفعات اجابت مزاج و سختشدن مدفوع است. نوزادانی که به طور طبیعی چندین بار در روز اجابت مزاج دارند، ممکن است در صورت بروز یبوست دفعات کمتری مدفوع کنند و مدفوعشان سفت و خشک شود.
اگر نوزاد شما برای چند روز متوالی (بیش از سه روز) مدفوع نکرد و در این مدت نشانههایی از ناراحتی نشان داد، این احتمال وجود دارد که به یبوست دچار شده باشد. نوزادانی که یبوست دارند معمولاً هنگام دفع مدفوع تلاش زیادی میکنند و به نظر میرسد دفع برایشان بسیار دشوار است؛ بنابراین، اگر مشاهده کردید که نوزاد برای دفع مدفوع بهشدت زور میزند، ولی موفق به دفع نمیشود، ممکن است دچار یبوست باشد.
گریه و ناراحتی هنگام دفع
یکی دیگر از نشانههای یبوست نوزادان، گریه و نشان دادن ناراحتی هنگام دفع مدفوع است. این موضوع معمولاً به این دلیل رخ میدهد که مدفوع نوزاد سفت شده و دفع آن برای او دردناک است. نوزادانی که در هنگام دفع درد میکشند، اغلب زور زیادی میزنند، صورتشان قرمز میشود و به شدت گریه میکنند.
اگر نوزاد شما هنگام دفع مدفوع زیاد زور میزند، صورتش قرمز میشود و گریه میکند، احتمالاً با یبوست مواجه شده است. اگر این وضعیت تداوم یابد، توصیه میشود راهحلهای مناسب را برای بهبود وضعیت نوزاد بررسی کنید و در صورت نیاز به پزشک مراجعه نمایید.
تغییر در شکل و قوام مدفوع
یکی از مهمترین علائم یبوست، تغییر در شکل و قوام مدفوع نوزاد است. بهطور معمول، نوزادانی که مدفوع نرم دارند مشکلی از بابت دفع نخواهند داشت، اما وقتی مدفوع آنها سفت و خشک شود، دفع آن برایشان دشوار و همراه با درد خواهد بود.
مدفوع نوزادانی که دچار یبوست هستند، اغلب به شکل گلولههای کوچک و سفت درمیآید. این نوع مدفوع ممکن است دفع آن را برای نوزاد بسیار دشوار کند و در برخی موارد، منجر به زخم یا حتی خونریزی در ناحیه مقعد شود. اگر نوزاد شما از شیر مادر تغذیه میکند، مدفوع او باید نرم باشد، اما اگر سفت شد، بهتر است بهسرعت اقدام به رفع یبوست کنید.
مواد غذایی جامد عامل یبوست نوزاد

وقتی برای اولین بار به نوزاد غذای جامد میدهید بدن او هنوز به هضم مواد غذایی عادت نکرده است و تا وقتی که بخواهد بدن روش هضم هر یک از این غذاها را یادبگیرد کمی زمان میبرد. به همین دلیل نوزادان در این شرایط با یبوست درگیر میشوند و مشکلات متعدد دیگری برای آنها پیش میآید. به همین دلیل در رژیم غذایی نوزادان خوب است از مواد غذایی با فیبر کم استفاده شود و همچنین مایعات کافی به او برسانید تا بدن نوزاد قادر به تنظیم کار بدن شود.
کم آبی بدن نوزاد ؛ بلای جان آرامش نوزاد
بخش زیادی از آب بدن نوزاد از طریق شیر مادر و نوشیدن آب تامین میشود. در صورتی که کودک برای مدتی شیر و مایعات کافی دریافت نکند احتمال بروز یبوست کم نیست. در چنین شرایطی مدفوع به مرور زمان سفت و قطورتر میشود و یبوست ظاهر میشود.
وجود بیماری یا عارضه خاص
حتما نباید به علت کم آبی، یا مصرف شیر خشک یا حتی مواد غذایی جامد یبوست نوزادان را درگیر خود کند. برخی مواقع یبوست به علت آلرژی غذایی، مسمویتهای غذایی مثل بوتولیسم یا ابتلا به اختلالهای متابولیسم یعنی وجود مشکل در شیوه جذب غذا توسط بدن است.
درمانهای خانگی و پزشکی برای یبوست نوزادان
در بسیاری از موارد، یبوست را میتوان با روشهای ساده و خانگی درمان کرد. این راهحلها میتوانند به بهبود حرکت رودهها و تسهیل دفع نوزاد کمک کنند. اگر راهحلهای خانگی برای رفع یبوست نوزاد شما مؤثر نبود یا علائم یبوست او طولانی شد، ممکن است نیاز به مشورت با پزشک و استفاده از درمانهای پزشکی باشد. پزشک میتواند بر اساس وضعیت نوزاد، داروها یا روشهای درمانی مناسب را تجویز کند. در ادامه، به معرفی چندین روش خانگی و پزشکی برای رفع یبوست میپردازیم:
ماساژ شکم نوزاد
یکی از موثرترین روشهای خانگی برای کمک به نوزادانی که از یبوست رنج میبرند، ماساژ شکم است. این کار میتواند به بهبود حرکت رودهها و تسهیل دفع کمک کند. برای انجام این ماساژ، مراحل زیر را دنبال کنید:
- نوزاد خود را به پشت بخوابانید.
- با انگشتان خود بهآرامی و بهصورت دایرهای در جهت عقربههای ساعت شکم او را ماساژ دهید.
- این ماساژ را با حرکت آرام و ملایم انجام دهید تا نوزاد احساس راحتی کند.
این روش میتواند به تحریک حرکت روده و کاهش علائم یبوست کمک کند. ماساژ منظم و صحیح نهتنها به رفع یبوست کمک میکند، بلکه میتواند برای نوزاد یک تجربه آرامشبخش باشد.
تغییر در رژیم غذایی
تغذیه نوزاد یکی از عوامل کلیدی در پیشگیری و درمان یبوست است. اگر نوزاد شما به مرحله تغذیه مکمل رسیده است، میتوانید با افزودن برخی مواد غذایی به رژیم غذایی او، به بهبود وضعیت گوارشی و کاهش یبوست کمک کنید. برخی از این تغییرات شامل موارد زیر است:
- افزایش مصرف فیبر: مواد غذایی حاوی فیبر مانند سبزیجات و میوهها (بهخصوص آلو و گلابی) میتوانند به بهبود حرکت رودهها و جلوگیری از یبوست کمک کنند.
- پرهیز از غذاهای یبوستآور: بعضی از مواد غذایی ممکن است باعث یبوست در نوزاد شوند. از جمله این غذاها میتوان به موز نارس، برنج سفید، و نان سفید اشاره کرد. باتوجهبه سن و نیازهای تغذیهای نوزاد، انتخاب یک رژیم غذایی مناسب میتواند نقش مهمی در بهبود یبوست ایفا کند.
مصرف مایعات بیشتر
مصرف مایعات کافی برای نوزادان بسیار حیاتی است و میتواند به جلوگیری و درمان یبوست نوزادان کمک کند. اگر نوزاد شما هنوز از شیر مادر یا شیرخشک تغذیه میکند، اطمینان حاصل کنید که بهاندازه کافی مایعات دریافت میکند. در نوزادانی که به مرحله تغذیه جامدات رسیدهاند، میتوان با افزودن مقدار کمی آب به رژیم غذایی روزانه، یبوست را کاهش داد.
حمام با آب گرم
حمام آب گرم یک روش ساده و موثر برای آرامکردن عضلات نوزاد و بهبود حرکت رودهها است. وقتی نوزاد در آب گرم قرار میگیرد، عضلات شکم و دستگاه گوارش او آرام میشوند که این میتواند به بهبود یبوست کمک کند. برای انجام این روش، کافی است:
- نوزاد خود را در یک وان کوچک با آب گرم (نه داغ) قرار دهید.
- او را بهآرامی در آب حرکت دهید تا احساس آرامش کند.
این روش میتواند علاوه بر کمک به رفع یبوست، یک تجربه آرامشبخش و لذتبخش برای نوزاد شما باشد.
بیشتر بدانید:
مقاله شیر خشک نوزاد
مصرف ملینها و داروها
در برخی از موارد شدیدتر، پزشک ممکن است برای نوزاد شما ملینهای مخصوص تجویز کند. این داروها میتوانند به نرم کردن مدفوع و تسهیل دفع کمک کنند. اما استفاده از ملینها باید تنها تحتنظر پزشک صورت گیرد، زیرا مصرف نادرست آنها میتواند مشکلات بیشتری ایجاد کند.
- انواع ملینها: ملینهایی که معمولاً برای نوزادان تجویز میشوند، به شکل قطره یا شربت هستند و بهگونهای طراحی شدهاند که بدون ایجاد عوارض جانبی جدی، به بهبود حرکت رودهها کمک کنند.
- مشاوره با پزشک: در مواردی که یبوست نوزاد با هیچ یک از روشهای خانگی بهبود نیافت یا علائم او شدیدتر شد، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک میتواند با بررسی وضعیت نوزاد و انجام آزمایشهای لازم، دلایل دقیق یبوست را شناسایی کرده و درمان مناسب را تجویز کند. برخی از علائمی که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند عبارتند از:
- وجود خون در مدفوع نوزاد.
- استفراغ همراه با یبوست.
- ناراحتی شدید و گریه مداوم هنگام دفع.
در چنین شرایطی، تشخیص زودهنگام و مداخله پزشکی میتواند از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کند.
نتیجه گیری
در نهایت، برای اینکه نوزاد دچار یبوست نشود یا سریعتر بهبود پیدا کند، میتوان کارهایی مثل تغییر در تغذیه، دادن آب کافی و ماساژهای ساده را امتحان کرد که معمولاً خیلی هم موثر هستند. اگر نوزاد شروع به خوردن غذای کمکی کرده، بهتر است از خوراکیهای ملین و مفید هم استفاده کنید تا کار گوارش راحتتر پیش برود.
بااینحال، اگر علائم یبوست ادامهدار شد یا به نظر رسید که وضعیت نوزاد بهتر نمیشود، حتماً به پزشک مراجعه کنید. پزشک میتواند مشکل را دقیقتر بررسی کرده و در صورت نیاز درمان مناسبی پیشنهاد بدهد.
سؤالات متداول
1.آیا یبوست در نوزادان شایع است؟
بله یبوست در نوزادان بهویژه در ماههای اولیه شایع است، زیرا سیستم گوارشی آنها هنوز به طور کامل تکامل نیافته و ممکن است با تغییرات تغذیهای دچار مشکل شود.
2.چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر یبوست نوزاد بیش از چند روز ادامه داشت یا علائمی مانند بیقراری، دلدرد شدید، کاهش اشتها و یا وجود خون در مدفوع مشاهده شد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
3.آیا تغییر در شیر خشک میتواند یبوست ایجاد کند؟
بله تغییر در نوع شیرخشک میتواند باعث یبوست شود، زیرا ترکیبات آن با سیستم گوارشی نوزاد هماهنگ نیست. در این صورت، بهتر است با پزشک درباره تغییرات تغذیهای مشورت کنید.
منبع: nationwidechildrens
میدانم یبوست نوزادان میتواند برایتان نگرانکننده باشد و میخواهید راهکارهایی برای کمک به نوزادتان داشته باشید. به عنوان یک مادر، درک می کنم که این مشکل میتواند آزاردهنده باشد. اما دوست دارم بدانید که همه چیز در دسترس است تا بهترین مراقبت را برای نوزادتان ارائه دهید.
اولین چیزی که باید بدانید، این است که شما تنها نیستید. بسیاری از مادران با همین مشکل مواجه شدهاند و با توجه و مراقبت مناسب، میتوانند بهبودی را تجربه کنند. بنابراین، امیدوار باشید و به خودتان اعتماد کنید.
مهمترین راهکار برای کمک به نوزادتان، تغذیه صحیح است. تغذیه مناسب و متعادل برای تنظیم عملکرد روده و تسهیل تخلیه طبیعی بسیار مهم است. درباره افزودن مواد غذایی حاوی فیبر مانند میوهها و سبزیجات نرم به رژیم غذایی نوزادتان مشورت کنید.
همچنین، در طول تغذیه نوزادتان، او را در حالت عمودی نگه دارید و پس از هر وعده غذایی به او زمان بدهید تا طبیعی و راحت تخلیه کند. با ماساژ لطیف شکم او را تشویق و از حوله گرم برای آرامش و راحتی استفاده کنید.
همیشه به نیازهای آبی نوزادتان توجه کنید. آب کمک میکند معده و روده رطوبت کافی داشته باشند و به تسهیل تخلیه مدفوع کمک میکند. اطمینان حاصل کنید که نوزادتان به اندازه کافی آب مینوشد.